استاندارد راهنمای ISO 9004:2018 مدیریت کیفیت یک سازمان، راهنمای دستیابی به موفقیت پایدار

Quality management – Quality of an organization – Guidance to achieve sustained success, ISO 9004:2018

استاندارد راهنمای ISO 9004:2018 ،  راهنمایی های لازم برای سازمان هایی که می خواهند در یک محیط پیچیده و همیشه در حال تغییر به موفقیت پایدار برسند را ارائه می کند. مرجع رهنمودهای ارائه شده در این سند اصول مدیریت کیفیت (هفت اصل مدیریت کیفیت) است که در استاندارد ایزو ISO 9000:2015 معرفی شده اند. اصولی که در این استاندارد به صورت کلی اعمال می شوند، پایه و مبنایی یکپارچه و همسو برای ارزش ها و استراتژی های سازمان ایجاد می کنند.

در حالی که سیستم مدیریت کیفیت ایزو ISO 9001:2015 بر ایجاد اطمینان نسبت به محصول تولیدی و خدمات ارائه شده سازمان تمرکز دارد، این سند بر حصول اطمینان از توانمند بودن شرکت برای دستیابی به موفقیت پایدار، متمرکز می شود.

تمرکز مدیریت ارشد یک شرکت بر پاسخگویی به نیازها و انتظارات مشتریان و دیگر ذی نفعان سازمان، اطمینان لازم از حصول موفقیت پایدار شرکت را فراهم خواهد آورد.

استاندارد راهنمای ISO 9004:2018 ، به صورت کلی روش بهبود سیستماتیک عملکرد سازمان را شرح می دهد که شامل طرح ریزی، پیاده سازی، تحلیل ارزیابی و بهبود سیستم مدیریت اثربخش و کارآمد شرکت می باشد.

پارامترهایی که روی موفقیت کسب و کار شرکت ها تأثیر می گذارند، همیشه ایام حاضر هستند و وجود دارند. این عوامل هر از گاهی و در برخی مقاطع زمانی ظاهر می شوند، بعضا دگرگون شده، ضعیف می شوند یا نیرومند می گردند و به تبع آن، آثارشان نیز، گاهی کاهش یافته و یا مواقعی دیگر به فزونی می گذارد. بدیهی است که سازگاری، تعامل، هماهنگی یا تقابل با این عوامل و تغییراتی که در آن ها روی می دهد، برای شرکتی که می خواهد موفقیت کسب و کار خود را همیشگی و مداوم نماید، بسیار مهم می نمایاند.

مثال ها و نمونه های این عوامل شامل مواردی همچون مسئولیت اجتماعی، مسائل زیست محیطی و عوامل موثر فرهنگی می باشند. علاوه بر این ها، مواردی هم هستند که پیش از این در نظر گرفته می شدند. آیتم هایی چون کارایی، راندمان، کیفیت و چابکی سازمان از جمله عواملی بودند که در سیستم های مدیریتی لحاظ می شدند. در نظر گرفتن مجموعه این ها در کنار هم، بخشی از شناسایی و درک بافت و محیط سازمان ها می باشد.

اگر مدیران ارشد و میانی شرکت ها در تمامی سطوح ساختار سازمانی به درک صحیحی از محیط در حال تغییر و کسب و کار آن برسند، توانایی دستیابی به موفقیت پایدار، به طور معناداری برای آن شرکت، تقویت می گردد. دانش و نوآوری نیز به صورتی قدرتمند، از مفهوم “سازمان همیشه موفق” ، پشتیبانی می کنند.

استاندارد راهنمای ایزو ۹۰۰۴ ویرایش ۲۰۱۸ ، رویه خودارزیابی را تشویق و ترویج می نماید. این استاندارد در خصوص خودارزیابی، ابزاری را معرفی و ارائه کرده است تا سازمان بررسی و بازبینی نماید که تا چه حد سیستم مدیریت خود را با مفاهیم مندرج در متن استاندارد ISO 9004:2018 ، سازگار و هماهنگ نموده است.

ساختار استاندارد ایزو ۹۰۰۴ ، که شامل عناصر ضروری برای دستیابی به موفقیت پایدار سازمان می باشد در یک مدل دیداری، نمایش داده شده است. طرح و ساختار مدل را در زیر می بینید.

مدل و ساختار استاندارد ایزو ISO 9004:2018

 

«من معمولا در بیشتر دوره های آموزشی و مواقعی که سیستم های مدیریت کیفیت را تدریس می کنم برای تشریح و توضیح عبارت مدیریت کیفیت به حاضران و فراگیران پیشنهاد می کنم که برای فهم و درک بهتر عبارت “مدیریت کیفیت” جای این دو کلمه را با هم عوض کنند و بگویند “کیفیت مدیریت” تا این ذهنیت قدری تعدیل شود که سیستم ها، تکنیک ها و ابزارهای مدیریت کیفیت تنها برای کیفیت محصول تولیدی یا خدماتی که یک شرکت ارائه می دهد، ایجاد شده اند! برای من که این مفهوم وام گرفته شده را (که به خاطر ندارم از چه کسی شنیده و یا کجا دیده ام) مدت ها به کار می بردم، جالب بود که در متن این مرجع رسمی با عبارت “کیفیت سازمان” مواجه شدم»

 

در ادامه، فهرست بندها و اجزاء استاندارد ایزو ISO 9004:2018 ، برای آشنایی بیشتر با ساختار و قسمت های آن ارائه می گردد. همچنین متن ویرایش قبلی استاندارد ایزو ۹۰۰۴ یعنی نسخه سال ۲۰۰۹ را می توانید از اینجا ببینید و مطالعه نمایید.

۱- دامنه کاربرد

۲- مراجع

۳- واژگان و تعاریف

 

۴- کیفیت سازمان و موفقیت پایدار

۴-۱- کیفیت یک سازمان

۴-۲- مدیریت برای موفقیت پایدار یک سازمان

 

۵- بافت سازمان

۵-۱- کلیات

۵-۲- ذینفعان

۵-۳- مسائل بیرونی و درونی

مثال هایی از مسائل داخلی و خارجی در شناسایی محیط / ماهیت / بافت سازمان ISO 9004:2018

مثال هایی از مسائل داخلی و خارجی در تحلیل محیط سازمان ISO 9004:2018

 

۶- هویت سازمان

۶-۱- کلیات

۶-۲- مآموریت، چشم انداز، ارزش ها و فرهنگ

 

۷- رهبری

۷-۱- کلیات

۷-۲- خط مشی و استراتژی

۷-۳- اهداف

۷-۴- ارتباطات

 

۸- مدیریت فرآیند

۸-۱- کلیات

۸-۲- تعریف فرآیندها

۸-۳- مسئولیت ها و اختیارات فرآیندها

۸-۴- مدیریت فرآیندها

 

۹- مدیریت منابع

۹-۱- کلیات

۹-۲- کارکنان

  • کلیات
  • مشارکت کارکنان
  • توانمندسازی و انگیزش کارکنان
  • شایستگی و صلاحیت کارکنان

۹-۳- دانش سازمانی

۹-۴- تکنولوژی

۹-۵- زیرساخت و محیط کار

  • کلیات
  • زیرساخت
  • محیط کار

۹-۶- منابع تأمین شده از بیرون

۹-۷- منابع طبیعی

 

۱۰- تحلیل و ارزیابی عملکرد سازمان

۱۰-۱- کلیات

۱۰-۲- شاخص های عملکرد

۱۰-۳- تحلیل عملکرد

۱۰-۴- ارزیابی عملکرد

۱۰-۵- ممیزی داخلی

۱۰-۶- خودارزیابی

۱۰-۷- بازنگری ها

 

۱۱- بهبود، یادگیری و نوآوری

۱۱-۱- کلیات

۱۱-۲- بهبود

۱۱-۳- یادگیری

۱۱-۴- نوآوری

  • کلیات
  • کاربرد
  • زمان بندی و ریسک

 

ضمیمه الف (جهت آگاهی) – ابزار خودارزیابی

 

0 پاسخ

ثبت دیدگاه

مایل به ملحق شدن به بحث هستید ؟
به ما بپیوندید !

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.